Powszechnie znany jest podział na tłumaczenia ustne i pisemne. Niewiele osób wie jednak, że dzielą się one na kolejne kategorie. Przyjrzyjmy się dziś tłumaczeniom ustnym.
Czym jest tłumaczenie symultaniczne?
To tłumaczenie, odbywające się jednocześnie z wystąpieniem. Odbywa się ono w dźwiękoszczelnej kabinie, a prowadzone jest przez dwóch tłumaczy. Mówca na sali przemawia do mikrofonu. W tym czasie tłumacz słucha przemówienia przez słuchawki. Równocześnie lub z niewielkim opóźnieniem tłumaczy je przez swój mikrofon. Jeśli tłumaczenia odbywają się jednocześnie na kilka języków, to aby usłyszeć tłumaczenie na swój język, słuchacz musi wybrać właściwy kanał w swoich słuchawkach. Wykonanie tłumaczenia symultanicznego wymaga specjalistycznej aparatury oraz odpowiedniego nagłośnienia i właściwych warunków technicznych.
Dlaczego dwie osoby?
Słuchając przemówień, tłumacz musi w jednej chwili być skupiony na słuchaniu, rozumieniu przekazu, tłumaczeniu go w głowie i przekazywaniu go słuchaczowi w języku docelowym. Kabiny symultaniczne to niewielkie pomieszczenia. W kabinie tej praca tłumaczy jest naprzemienna — zmieniają się oni co 30 minut — najpierw tłumaczy jedna osoba, a po pół godziny zmienia ją drugi tłumacz. Po co ten system? Wyjaśnia go trudność pracy tłumacza — utrzymanie koncentracji przez dłuższy czas jest niemożliwe. Chcąc wykonywać tłumaczenia o jak najwyższym poziomie, tłumacze muszą się zmieniać.
Kto może zostać tłumaczem symultanicznym?
W tym zawodzie dobra znajomość języka obcego nie wystarczy. Ważne jest, aby tłumacz cechował się ogromną wytrwałością, umiejętnością utrzymania wysokiej koncentracji oraz podzielności uwagi. Bardzo przydatny może okazać się dobry refleks, który pozwoli prawidłowo zareagować w wielu sytuacjach. Nie jest oczywiście powiedziane, że posiadając wszystkie te cechy umiejętności można od razu zostać tłumaczem symultanicznym.
Czym jest tłumaczenie konsekutywne?
To tłumaczenie, które odbywa się dopiero po zakończeniu wypowiedzi mówcy. Tłumacz konsekutywny staje przeważnie zaraz obok mówcy. Po wysłuchaniu jego wypowiedzi odtwarza ją w całości w innym języku. Może przy tym posiłkować się notatkami, które sporządził w trakcie wygłaszanego przemówienia. Dziś tłumaczenie konsekutywne najczęściej zastępuje się symultanicznym — jeżeli istnieją do tego odpowiednie warunki. Jednak technika konsekutywna wciąż jest stosowana podczas niektórych spotkań — najczęściej na wycieczkach, kolacjach, a także wysoko specjalistycznych spotkaniach.
Kto może zostać tłumaczem konsekutywnym?
Dobrzy tłumacz konsekutywny potrafi dokładnie odtworzyć przemówienie, trwające nawet dziesięć minut. Zazwyczaj jednak mówca wygłasza 3-4 zdania, po czym tłumacz odtwarza wypowiedź prelegenta. Tłumacz musi wykazać się dobrą pamięcią i koncentracją, dzięki której będzie mógł przekazać najważniejsze informacje, a także i te bardziej szczegółowe. Potrzebna jest również duża odwaga – mówienie przed audytorium nie może tłumacza stresować.