Wielokrotnie mamy do czynienia z językami romańskimi, nie zdając sobie nawet z tego sprawy. W radiowych piosenkach słyszymy francuskie wyznania miłości, a przygotowując potrawy, spotykamy się z włoskimi nazwami produktów. Co powinniśmy wiedzieć o językach romańskich?
Jest ich wiele – francuski, włoski, portugalski, hiszpański, rumuński, prowansalski, kataloński, sardyński, retoromański, dalmatyński i inne, wymarłe lub mało popularne. Posługuje się nimi 750 milionów ludzi, głównie w Europie i w Ameryce Łacińskiej. Języki romańskie wywodzą się z łaciny. Pochodzą z indoeuropejskiej rodziny językowej i ukształtowały się głównie w średniowieczu, gdy po upadku Cesarstwa Rzymskiego plemiona germańskie osiedliły się na terenach zamieszkałych przez ludy łacińskie. Języki te nazywamy „romańskimi”, odnosząc się w ten sposób do „lingua Romana”, czyli języka rzymskiego — tak Rzymianie określali swój język przed powstaniem włoskiego. Dzięki wymieszaniu się plemion, ok. V wieku n.e. pojawiły się nowe języki. W zależności od położenia geograficznego kolejne ludy przejmowały zapożyczenia językowe od innych plemion. I tak na przykład w języku francuskim znajduje się dziś najwięcej zapożyczeń germańskich, a w języku rumuńskim wyraźnie widoczne są wpływy słowiańskie.
Francuski — język miłości
Utarło się, że w języku francuskim wyznania miłości brzmią najpiękniej. Na całym świecie potrafi mówić w nim ok. 220 milionów ludzi. Z jego łacińskich podstaw zostało niewiele, ma on za to najwięcej zapożyczeń germańskich — w końcu to od jednego z germańskich ludów — Franków — wzięła się jego nazwa. Najstarszym zabytkiem francuskiego są, pochodzące z 842 roku, „Przysięgi strasburskie”. Początkowy dialekt paryski stał się podstawą do powstania języka literackiego. W wieku XVIII i XIX znajomość języka francuskiego była przywilejem elit. Posługiwano się nim na salonach oraz w dyplomacji. Dopiero pod koniec XIX wieku jego świetność podupadła na rzecz angielskiego, który stał się powszechnie używanym w Europie. Obecnie jest trzecim językiem na świecie pod względem nauki i komunikacji międzynarodowej. To oficjalny język m.in. FIFA, ONZ, NATO i innych.
Hiszpański — nie tylko na ulicach Madrytu
Wszyscy kojarzą język hiszpański z ulicami Madrytu i Barcelony. Jednak jest to język o dużo szerszym zasięgu. Jest drugim na świecie językiem pod względem komunikacji — posługuje się nim ok. 500 milionów osób w Europie, Ameryce Północnej i Południowej oraz w Afryce. Powstał na rzymskiej prowincji Hispania, znajdującej się na Półwyspie Iberyjskim. Powodem jego wytworzenia były różnice dialektalne w łacińskim, które zaczęły powstawać na skutek podziałów terytorialnych i słabnących wpływów łaciny. Język hiszpański jest również nazywany kastylijskim — to bowiem kastylijski rozwijał się w średniowieczu i to na jego podstawie powstał hiszpański. Obecnie hiszpański stanowi język oficjalny takich organizacji, jak m.in. UE, UEFA, UNICEF, Interpol czy WHO.
supertlumacz.pl
Włoski — kawa i spaghetti
Język włoski zebrał najsilniejsze wpływy łacińskie. Używany jest przez nie tak pokaźną liczbę, jak w wypadku uprzednio wspomnianych języków — posługuje się nim ok. 100 milionów ludzi. Jest językiem oficjalnym we Włoszech, ale i w San Marino, Szwajcarii, na Istrii oraz w Watykanie, dzięki czemu jest językiem, którym głównie posługuje się papież. Włoski to język wielkich twórców — w tym języku już w średniowieczu napisane zostały m.in. „Boska Komedia” Dantego czy „Dekameron” Boccacciego. Włoski jest nam znany głównie dzięki zapożyczeniom. Przede wszystkim dotyczą słownictwa kulinarnego — wszyscy pijemy przecież cappuccino czy espresso, jemy spaghetti bolognese i desery panna cotta.
Lubimy uczyć się języków romańskich — są bardzo melodyjne, a fakt, że opierają się w dużej mierze na łacinie, sprawia, że łatwo jest je przyswoić. Dobrze jest je znać — ich znajomość może przydać się podczas wyjazdów za granicę. A czytanie największych europejskich dzieł literackich w oryginale — to dopiero gratka!