Mama Polka, tata Francuz. Idealny materiał na dziecko dwujęzyczne, rzec by można. Sprawa nie wygląda jednak tak kolorowo. Nauka języka to dla malucha skomplikowana procedura. A co dopiero, gdy ma poznać dwa na raz. Wówczas często mamy do czynienia ze zjawiskiem code switchingu. Co to takiego?
Code switching — co to właściwie znaczy?
To spontaniczne zmiany języka, które pojawiają się w dwóch miejscach — pomiędzy zdaniami lub bezpośrednio w obrębie zdań. Zachodzą w momentach, gdy pozwala na to struktura gramatyczna. Nie można powiedzieć, że to oczywisty błąd w korzystaniu z języka — jeśli potrafimy posługiwać się więcej niż jednym językiem, to w pewnym momencie w miejsce struktur z języka pierwszego wstawiamy struktury z języka drugiego. Dotyczy to składni, fleksji i słownictwa. Zdarza się to nie tylko uczącym się dwóch języków naraz dzieciom, ale i dorosłym.
clapcenter.com
Zabawne, czy problematyczne?
Code switching wspominany jest przede wszystkim w sytuacjach, kiedy mówimy o dzieciach, które wychowywane są w dwujęzycznych rodzinach. Jednak dotyczy on również osób dorosłych. Doskonałym tego przykładem jest Joanna Krupa, modelka, która urodziła się w Polsce, ale jako małe dziecko wraz z rodzicami przeniosła się do Stanów Zjednoczonych. Przełącza się ona między dwoma językami. Dlatego jej „oczy są hipnotajzing”. Polecamy posłuchać wywiadu z nią — „brać klasę”, o czym wspomniała w rozmowie, to kalka z angielskiego „take a class”. Oznaczać ma to nic innego niż pobierać lekcje.
Dla code switchingu charakterystyczne jest to, że zmiany słów nie są celowe, a jedynie służyć mają lepszej komunikacji. Wielu osobom może to wydawać się urocze, jednak na dłuższą metę to dość problematyczne. W przypadku spotkania biznesowego, przełączanie języków może bowiem nie brzmieć profesjonalnie. A szkoda byłoby utracić przez to ciekawy kontrakt.
Nie tylko języki
Ciekawe jest, że code switching zachodzi nie tylko między językami, ale i w przypadku gwar. Górale mogą rozmawiać ze sobą po góralsku, a z turystami po polsku. Podobnie jest ze Ślązakami. Kiedy przebywają tylko w swoim towarzystwie, potrafią przełączyć się z języka ogólnopolskiego na swoją gwarę. Wskutek tego używają później wtrąceń z gwary w języku ogólnym.
Niemniej jednak przyznać trzeba, że posługiwanie się więcej niż jednym językiem jest godne podziwu, nawet jeśli towarzyszy mu code switching.